Qizil qalpoqcha bolalar uchun mavjud bo'lgan eng doimiy klassik ertaklardan biridir. Hikoya “Oppoq va yetti mitti”, “Zolushka”, “Uxlayotgan go‘zal”, “Piter Pan” va boshqa ko‘plab ertaklar kabi bizning tasavvurlarimizni shakllantirdi va hatto dunyo bo‘ylab millionlab bolalarga ta’sir o‘tkazgan axloqiy saboq bo‘ldi. Ammo, bu ertakda hamma narsa mutlaqo sehrli emas, Qizil qalpoqchaning haqiqiy hikoyasi, qo'rqinchli va dahshatli, siz ushbu maqolada ko'rib chiqasiz.

Ertakning mashhur versiyalari

Ushbu hikoyaning oldingi versiyalari mashhur Brothers Grimm versiyasidan farq qiladi.

Xulosa qilib aytganda, bu hikoyaning mashhur versiyasida qizil qalpoqli plash kiygan qiz tasvirlangan (Charlz Perroning "Le Petit" kitobiga ko'ra) Chaperon Rouge versiyasi) yoki qalpoq o'rniga qalpoq (Grimm versiyasiga ko'ra, Kichkina Qizil qalpoq nomi bilan tanilgan).

Bir kuni u kasal buvisini ko'rgani boradi va uning oldiga bo'ri keladi. qayerga ketayotganini soddalik bilan aytadi. Ertakning eng mashhur zamonaviy versiyasida bo'ri uni chalg'itadi va buvisining uyiga boradi, kirib, uni yutib yuboradi. Keyin u buvi qiyofasiga kirib, qizchani kutadi, u ham kelishi bilan hujumga uchraydi.

Keyin bo'ri uxlab qoladi, lekin o'rmonchi qahramon paydo bo'ladi va bolta bilan bo'rining qornini teshik qiladi. Qizil qalpoqcha va buvisi sog‘-omon chiqib, bo‘rining tanasiga tosh qo‘yishdi.uyg'onganida qochib qutula olmaydi va o'ladi.

Qizil qalpoqchaning haqiqiy tarixi va kelib chiqishi

"Qizil qalpoqcha"ning kelib chiqishi 10-asrga borib taqaladi. asrda Frantsiyada, dehqonlar keyinchalik italiyaliklar ko'paygan voqeani aytib berishgan.

Bundan tashqari, shunga o'xshash nomga ega bo'lgan boshqa versiyalar ham yaratilgan: "La Finta Nona" (Soxta buvi) yoki "Hikoya buvisi". Bu yerda ogrening xarakteri buviga taqlid qiluvchi bo'ri o'rnini egallaydi.

Ushbu ertaklarda ko'plab tarixchilar syujetdagi kannibalizm haqida gapirishadi, chunki qiz buvisining tishlarini guruch, go'shtini bifshteks va uni noto'g'ri deb biladi. sharob bilan qon, shuning uchun u yeb-ichadi, so'ngra hayvon bilan to'shakka sakrab o'ldiriladi.

Qizil qalpoqchaning haqiqiy hikoyasining ba'zi versiyalarida hatto noqonuniy ta'sirlar ham mavjud. kichkina qizdan bo'ri kiyimini yechib, olovga tashlashni so'ragan sahna.

Ba'zi folklorshunoslar hikoyaning boshqa frantsuz folklor versiyalarining yozuvlarini kuzatishgan, bunda Qizil bo'rining urinishini ko'radi. makkorlik qiladi va keyin buvisi qochishi uchun "Men hojatxonadan foydalanishim kerak" hikoyasini o'ylab topadi.

Bo'ri istamay rozi bo'ladi, lekin qochib ketishini to'xtatish uchun uni ip bilan bog'laydi, lekin u hali ham uddasidan chiqadi. qochish uchun.

Qizig'i shundaki, hikoyaning bu versiyalarida Qizil qalpoqcha qahramon sifatida tasvirlangan.Dahshatdan qochish uchun faqat aqliga tayanadigan jasur ayol, Perro va Grimm tomonidan nashr etilgan keyingi "rasmiy" versiyalarda uni qutqarib qolgan yoshi kattaroq erkak - ovchi bor.

Dunyo bo'ylab ertak

"Qizil qalpoqcha"ning qariyb 3000 yil oldin paydo bo'lgan bir nechta versiyalari mavjud. Haqiqatan ham, Evropada eng qadimgi versiya Ezopga tegishli bo'lgan miloddan avvalgi 6-asrdagi yunon afsonasi ekanligiga ishonishadi.

Xitoy va Tayvanda "Kichik Qizil qalpoqcha" ga o'xshash hikoya bor. U "Yo'lbars buvisi" yoki "Yo'lbarsning buyuk xolasi" deb nomlanadi va Tsin sulolasi (Xitoyning so'nggi imperator sulolasi) davriga borib taqaladi. Motif, g'oya va personajlar deyarli bir xil, ammo asosiy antagonist bo'ri o'rniga yo'lbarsdir.

Charlz Perro versiyasi

Folklorshunosning versiyasi va frantsuz yozuvchisi Perroning hikoyasi. 17-asrda qishloq qo'shnisining yosh qizi tasvirlangan, u o'ziga ishonmay, buvisining manzilini bo'ri bilan baham ko'radi. Keyin bo'ri uning soddaligidan foydalanib, uxlashni so'raydi, u erda unga hujum qiladi va yeydi.

Perroning axloqi bo'rini mayin so'zli aristokratga aylantiradi, u barlarda yosh ayollarni ularni "yutib yuborish" uchun yo'ldan ozdiradi. Darhaqiqat, ba'zi olimlar bu ertakning zo'ravonligini hisobga olib, zo'rlash haqidagi hikoya ekanligini ta'kidlaydilar.

XVII asrda frantsuzcha "Kichik Qizil qalpoqcha" ning mujassamlanishida bo'ri aniq.befarq yosh ayollarni o'lja qilishga tayyor frantsuz salonlarini aylanib yurgan vasvasachi. Shuning uchun haqiqiy dunyoda vasvasa yoki zo'rlash holatlari haqida kengroq xabarni etkazish metaforadir.

Aka-uka Grimmlar versiyasi

Ikki asr o'tgach, aka-uka Grimmlar Perroning hikoyasini qayta yozdilar. . Biroq, ular o'zlarining "Kichik Qizil qalpoqcha" deb nomlangan variantini ham yaratdilar, unda mo'ynali ovchi qiz va uning buvisini qutqaradi.

Aka-uka Qizil qalpoqcha va uning buvisi topib olgan hikoyaning jildini yozdilar. va boshqa bo'rini o'ldirish ularning oldingi tajribasiga asoslangan.

Bu safar qizaloq butadagi bo'riga e'tibor bermadi, buvisi uni ichkariga kiritmadi, lekin bo'ri yashirincha chiqib ketganida, ular uni o'ziga tortdi. bir paytlar suv bilan to'ldirilgan vanna qo'yilgan mo'ridan ularning hidli kolbasa. Natijada, bo'ri unga kaptar tushib, cho'kib ketdi.

Nihoyat, 1857 yilda aka-uka Grimmlar boshqa versiyalarning qorong'u ohanglarini qisqartirib, bugungi kunda biz bilgan ertakni yakunladilar. Uning amaliyotini yigirmanchi asr yozuvchilari va adapterlari davom ettirdilar, ular dekonstruksiyadan so'ng, Freyd psixoanalizi va feministik tanqidiy nazariyaga asoslangan tahlillar natijasida mashhur bolalar ertaklarining juda nozik versiyalarini yaratdilar.

Shunday qilib, shunday qildi. Qizil qalpoqchaning haqiqiy hikoyasi sizga qiziqmi? Xo'sh, quyida tekshiring: Aka-uka Grimm -Hayotiy hikoya, ma'lumotnomalar va asosiy ishlar

Manbalar: Mundo de Livros, Aql ajoyib, Recreio, Tarixdagi sarguzashtlar, Klinik psixoanaliz

Rasmlar: Pinterest