Ten eerste, als je minstens één keer naar het strand bent geweest, heb je minstens één schelp in het zand gevonden. Maar hoewel schelpen heel gewoon zijn, intrigeren ze de mensheid al jaren en werden ze studieobjecten en zelfs verzamelobjecten. Kortom, schelpen boden onderdak aan weekdieren voordat ze objecten werden.

In principe beschermen schelpen hen niet alleen tegen stoten en roofdieren, maar dienen ze ook als camouflagemechanisme. Dit vermogen is bovendien te danken aan de ontwerpen en kleuren die ze op de buitenste laag hebben en die opgaan in de kleuren van de zee.

Over het algemeen behoren de schelpen die op het strand worden gevonden toe aan dieren die zijn gestorven en door de beweging van het water naar het strand zijn gebracht. Nu we meer over schelpen weten, volgt hier een uitleg over hoe ze worden gevormd:

Hoe worden schelpen gevormd?

Allereerst moeten we je iets vertellen over weekdieren. Het zijn ongewervelde dieren, dat wil zeggen dieren zonder ruggengraat. Er zijn verschillende soorten weekdieren, waarvan sommige geen schelp nodig hebben, zoals octopussen. Degene die een schelp nodig hebben, produceren hun eigen schelp vanaf de dag dat ze geboren worden.

In hun larvale vorm, waarin de dieren klein zijn (minder dan 1 centimeter), hebben ze een schelp die protocon-schelp wordt genoemd. Deze fase duurt een korte tijd, totdat ze hun definitieve schelp beginnen te produceren.

De schelp wordt gevormd door een soort huid van weekdieren die de mantel wordt genoemd. Het dier haalt natriumcarbonaat uit zeewater en voedsel. Het gebruikt ook aminozuren en eiwitten die door het dier zelf worden geproduceerd. De schelp is verdeeld in 3 lagen:

• Lamellen: het deel dat in contact blijft met de mantel wordt gevormd door natriumcarbonaat in de vorm van lamellen. Dit deel kan regenereren en groeien, afhankelijk van de soort en de leeftijd van het weekdier.
• Prismatisch: de tussenlaag is ook gemaakt van natriumcarbonaat, maar in de vorm van een prisma. Dit deel wordt alleen gevormd tijdens de groei van de schelp en kan niet worden geregenereerd zoals de vorige.
• Periostrache: tot slot hebben we de buitenste laag, die niet alleen bestaat uit natriumcarbonaat, maar ook uit aminozuren en eiwitten. Deze laag beschermt alle andere lagen en kan, net als de vorige, niet worden geregenereerd na de volledige groei van het weekdier.

Omdat er wereldwijd veel verschillende soorten weekdieren zijn, zijn er ook veel verschillende soorten schelpen. Onderzoekers hebben de meeste in groepen verdeeld. Hier volgt een korte uitleg van een aantal:

Soorten schelpen

1) Gastropoda

De buikpotigen vormen een klasse met de grootste groep in het phylum weekdieren, ongeveer ¾ van alle weekdieren. Kort samengevat is hun belangrijkste kenmerk de schelp die uit slechts één stuk bestaat, ook wel valva genoemd. De dieren van deze klasse krimpen ineen als ze in gevaar zijn en blijven volledig in hun schelp. De opening wordt beschermd door een kalkachtige structuur die operculum wordt genoemd.

Er is een grote verscheidenheid aan dieren in deze groep en bijgevolg zijn er ook verschillende soorten schelpen. Tot de bekendste behoren de Triviidae familie, Trochidae (kegelvormig), Turbinidae (tulbandvormig) en Turritellidae (hoornvormig). De minder bekende zijn Triviidae, Cypraeidae, Haliotidae, Strombidae, Cassidae, Ranellidae, Tonnoidea en Muricidae. Tot slot heeft iederverschillende unieke en abstracte kenmerken.

2) Steigers

Kort samengevat is het belangrijkste kenmerk van scaphoïden dat ze lijken op slagtanden van olifanten. Ze hebben openingen aan beide zijden en zijn ongeveer 15 centimeter groot. Deze weekdieren kunnen worden gevonden op stranden, begraven op zeer vochtige plaatsen.

3) Tweekleppigen

Zoals hun naam al aangeeft, hebben deze weekdieren tweedelige schelpen (twee valvae). Hun belangrijkste vertegenwoordigers bevinden zich in de zee, maar er zijn ook exemplaren die in zoet water leven. Ze voeden zich door het water te filteren, waar ze verschillende deeltjes verbergen die als voedsel voor hen dienen.

Veel van hen zijn populair als voedsel, bijvoorbeeld oesters en mosselen. Een interessant feit is dat we in tweekleppigen de parels vinden. Na jarenlang water te hebben gefilterd, blijven sommige deeltjes aan het dier plakken en vormen zo het juweel.

4) Koppotigen

Tot slot hebben we de koppotigen, waarvan veel mensen ten onrechte denken dat ze geen schelpen hebben. In die zin heeft hun belangrijkste vertegenwoordiger, de octopussen, er echt geen, maar er zijn andere vertegenwoordigers van deze klasse, zoals de nautilussen.

Ze hebben ook een uitwendig pantser en hun tentakels komen uit het pantser en helpen ze zich te verplaatsen. Aan de andere kant hebben inktvissen ook een pantser, maar dat is inwendig.

Dus, heb je over schelpen geleerd? Lees dan over Zoet bloed, wat is het?

Bronnen: Infoescola, Portaal São Francisco, Algumas Coisas

Afbeeldingen: Portaal São Francisco